3.4 Onderhoud kapitaalgoederen

Wegenonderhoud
Voor de wegen geldt dat, naast het jaarlijkse onderhoud van de riolering waarbij beeldkwaliteit C wordt gehanteerd, in de komende jaren ook aanpassingen en wijzigingen plaatsvinden als gevolg van het Mobiliteitsplan. Waar het riool vervangen moet worden, wordt tevens gewerkt aan de weg. Deze projecten zijn op dit moment nog niet definitief vastgesteld. Wij zijn echter druk bezig om binnenkort een overzicht te presenteren van de locaties waar deze werkzaamheden zullen plaatsvinden.

Openbare Verlichting
Het huidige areaal verkeert in goede staat en het aantal storingen is beperkt. De komende jaren bereiken diverse armaturen en masten, die nog niet zijn omgezet naar ledverlichting, het einde van hun levensduur. Om het onderhoud efficiënt en kosteneffectief uit te voeren, maken wij gebruik van een ‘werk met werk’-strategie. Hierbij worden armaturen en lichtmasten vervangen in combinatie met projecten van andere disciplines, zodat werkzaamheden zoveel mogelijk worden gebundeld.

Deze aanpak draagt bij aan het behoud van een veilig en betrouwbaar verlichtingsnetwerk, vermindert het aantal storingen en verlaagt het energieverbruik. Voor deze gedeeltelijke vervanging is jaarlijks een specifiek krediet beschikbaar.

Watergangen, vijvers en duikers
De gemeente Scherpenzeel zet zich actief in voor het beheer en onderhoud van haar stedelijke waterstructuren. Uitgangspunt hierbij vormen het ‘Beheer- en onderhoudsplan stedelijk water Scherpenzeel’ en de schouwkaart van het waterschap. Op basis hiervan wordt het onderhoud van watergangen, vijvers en duikers binnen zowel de bebouwde kom als het buitengebied jaarlijks zorgvuldig uitgevoerd.

Grondwater
Om de gemeentelijke zorgplicht voor grondwater adequaat te waarborgen, is continue monitoring van de grondwaterstanden essentieel. Binnen de bebouwde kom van Scherpenzeel beschikken wij over een uitgebreid grondwatermeetnet bestaande uit 32 meetpunten. Het onderhoud en beheer van dit meetnet worden uitgevoerd in samenwerking met het Platform Water Vallei, waarin ook het waterschap en andere gemeenten participeren.

Komend jaar staat de vervanging van de loggers bij de meetpunten gepland, zodat de betrouwbaarheid en kwaliteit van de grondwaterdata gewaarborgd blijft. Deze gezamenlijke aanpak draagt bij aan een effectief en toekomstbestendig grondwaterbeheer.

Financieel
Hieronder staan de budgetten voor onderhoud en de kapitaallasten weergegeven.
Voor wegen is een bestemmingsreserve aanwezig, deze is ter dekking van de kapitaallasten wegen. De andere kapitaallasten en het onderhoud dekken we uit de exploitatie.
In bijlage 5.1 en 5.2 staan de investeringen opgenomen.

Het aanpassen, vervangen en renoveren van plantsoenen combineren wij met de aanplant van bomen. Deze werkwijze beperkt overlast voor onze inwoners en is efficiënt. Zo continueren wij de huidige inrichtingskwaliteit. Voor onkruidbestrijding van kwetsbare groentypen, zoals bodembedekkers, vaste planten, sierheesters, rozen en hagen hanteren wij A-niveau. Zo voorkomen wij kapitaalvernietiging. Bij andere groentypen en onderhoudsmaatregelen leiden lagere kwaliteitsniveaus niet direct tot kapitaalvernietiging. Tijdens piekmomenten huren we personeel in. Hiermee proberen we kapitaalvernietiging door gebrekkig onderhoud (bijvoorbeeld vergrassing van sierheesters) te vermijden. Het grootste risico voor het kapitaalgoed “Groen” is op dit moment het gebrek aan personeel. Meer uitvoeren met eigen mensen en daarin investeren (kwaliteit en kwantiteit) wordt aanbevolen om de inrichtingskwaliteit te handhaven. Gezien de arbeidsmarkt is dit nog een grote uitdaging. Bij (her)inrichting wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de beheersbaarheid.

Bomen
De komende 25 jaar dienen, afhankelijk van de groeiontwikkeling, diverse oude lanen verjongd te worden. Door jaarlijkse boomplantplannen wordt hier uitvoering aan gegeven. Deze plannen worden in eigen beheer ontwikkeld en aanbesteed. De aanplant van toekomstig waardevolle bomen dekken wij uit de voorziening bomen. Vervangingsinvesteringen worden gebaseerd op de jaarlijkse wijkschouw, uitgevoerd door de eigen boombeheerder. Elk jaar inspecteren wij de bomen op veiligheid en actuele snoeibehoefte. Deze inspecties vormen de basis voor het jaarlijkse snoeiplan. Dagelijks en jaarlijks boombeheer wordt gefinancierd uit de exploitatie. Weersextremen leiden tot meer dynamiek in het beheer en vergt meer aandacht voor Boomveiligheid.

Sportvelden De Bree
Het huidige MJOP buitensportaccommodaties loopt van 2021 tot en met 2025. De meerjarenvoorziening kijkt naar de actuele onderhoudstoestand en toekomstige vervangingsinvesteringen zodat budget afgestemd is op de behoefte. We zien dat de huidige voorziening (gebaseerd op de MJOP, opgesteld in 2020) niet toereikend is om het huidige sportpark in zijn huidige staat te houden. Dit komt door de kosten die na de oorlog in Oekraïne sterk zijn gestegen. In 2020 was dit nog niet voorzien. In 2026 dient gewerkt te worden met een nieuw MJOP voor de jaren 2026-2030, dan kan de voorziening weer afgestemd worden op de werkelijkheid. In 2025 zijn de natuurgrasvelden bij S.V. De Valleivogels gerenoveerd. Deze kunnen weer 30 jaar mee. Voor dagelijks onderhoud van de voetbal- en hockeyvelden is in 2026 voldoende budget beschikbaar. Dit wordt gefinancierd uit de exploitatie.

Speelplaatsen
De gemeente heeft in 2026 dertig speelplaatsen. Op basis van jaarlijkse veiligheids- en onderhoudsinspecties wordt geïnvesteerd in het vervangen en onderhouden van speeltoestellen en speelondergronden. Het speeltuinenbeheer en vervangingsinvesteringen worden gefinancierd uit de exploitatie. Jaarlijks worden enkele speelplaatsen aangepakt zodat medio 2027 alle speelplaatsen milieu hygiënisch ingericht zijn en de zandbakken zoveel mogelijk verwijderd zijn. Het dagelijks onderhoud van het Cruyff-Court wordt gedekt uit het budget voor speelplaatsen. In 2025 is de toplaag van het Cruyff-Court vervangen. Deze gaat 12 jaar mee. Vervanging zal in de toekomst met een krediet gefinancierd worden. Het Bikepark wordt onderhouden door toerclub het Scherpewoud. De gemeente is als eigenaar van het terrein eindverantwoordelijk.

Plantsoenen
De huidige beheerkwaliteitsniveaus van de plantsoenen blijven gehandhaafd. Het dagelijks groenbeheer wordt uitgevoerd door de eigen Groendienst in het kader van de Participatiewet. In de tabel staan de verschillende beheerkwaliteitsniveaus (Conform CROW) per groentype weergegeven.

Tabel Beheerkwaliteitsniveaus per groentype (CROW)

Areaaluitbreidingen
In 2026 wordt het onderhoud van de wijk Akkerwinde overgedragen aan de gemeentelijke Groendienst. De hoeveelheid personeel staat onder druk. De focus zal in 2026 liggen op het werven van geschikt personeel. Verder zijn er in 2026 geen noemenswaardige areaaluitbreidingen. Vanaf 2027 zal het areaal flink gaan groeien door realisatie van onder andere De Nieuwe Koepel. Het beschikbare budget voor uitbreiding van de groendienst zal daarin gelijke tred moeten houden.

Financieel
Hieronder staan de budgetten voor onderhoud en de kapitaallasten weergegeven.
Voor bomen is een voorziening aanwezig. Voor het sportpark De Bree is ook
een voorziening aanwezig, maar omdat de voorziening zowel gaat over de accommodatie als de velden, is de voorziening opgenomen onder het kopje huisvesting.

In onderstaande tabel staan de actuele kwaliteitsniveaus. Voor de renovatie van asfaltverhardingen en gebouwen is geen budget beschikbaar. Vanwege de beperkte omvang is geen aparte voorziening gecreëerd. Zodra renovatie of vervanging aan de orde is, voeren wij een bedrag op in de Kadernota. Het reguliere (groen)beheer van de begraafplaatsen wordt gefinancierd uit de exploitatie.
De asfaltpaden zijn in 2025 opnieuw geasfalteerd en gaan weer 15 jaar mee.

Uitbreiding begraafplaatsen
De huidige begraafplaats Lambalgen heeft tot halverwege 2026 capaciteit. Eind 2025 zal de uitbreiding van de begraafplaats gerealiseerd zijn zodat deze in 2026 gereed is voor begraven. In 2026 en mogelijk ook in 2027 wordt de uitbreiding nog onderhouden door de aannemer (nazorg) die de uitbreiding heeft gerealiseerd. Het beschikbare budget voor uitbreiding van de Groendienst zal mee moeten groeien met de areaaluitbreiding van de begraafplaats.

Financieel
Hieronder staan de budgetten voor onderhoud en de kapitaallasten weergegeven.
Er is geen voorziening of bestemmingsreserve aanwezig. Budgetten worden gefinancierd uit de exploitatie.

Een doelmatig functionerend rioleringsstelsel is van essentieel belang voor de waarborging van een betrouwbare afvoer van (afval)water en het voorkomen van wateroverlast en daaruit voortvloeiende schade in de openbare ruimte.
Voor de gemeenten Scherpenzeel en Woudenberg dient vóór het einde van dit jaar een raamovereenkomst voor het reinigen en inspecteren van de riolering te worden afgesloten.

In het kader van het project De Nieuwe Koepel wordt momenteel het rioolontwerp getoetst en wordt gewerkt aan de voorbereiding en uitvoering van de aanleg van het rioolstelsel.

Waterteam zuiveringskring Woudenberg (WT)
Al geruime tijd werkt de gemeente Scherpenzeel samen met de gemeente Woudenberg en het Waterschap Vallei en Veluwe aan een efficiënt en toekomstbestendig beheer van de (afval)waterketen. Deze samenwerking is georganiseerd binnen het Waterteam (WT) ‘Zuiveringskring Woudenberg’. De ervaringen tot nu toe zijn positief, waardoor partijen hebben besloten deze samenwerking ook in de komende jaren voort te zetten en waar mogelijk verder uit te bouwen.

Platform Vallei en Eem
De gemeente neemt op regionaal niveau deel aan het ‘Platform Water Vallei en Eem’, waarin zij samenwerkt met andere gemeenten uit de regio. Op basis van een vastgesteld jaarplan worden binnen deze samenwerking jaarlijks een aantal onderhoudsactiviteiten uitgevoerd. Deze activiteiten zijn afgestemd op de in het Gemeentelijk Waterplan (GWP) benoemde investerings- en onderhoudsprojecten en maatregelen. De kosten voor de uitvoering van werkzaamheden door het Waterteam en het Platform Water worden gedekt uit het GWP.

Project Wijk Wittenberg
Dit integrale project omvat zowel de herstrating van de wegen als de afkoppeling van de riolering. Het afkoppelen van het hemelwater is van belang om de hoeveelheid schoon water die naar de zuivering wordt geleid te verminderen.

Financieel
Hieronder staan de budgetten voor onderhoud en de kapitaallasten weergegeven.
Verschillen tussen de baten uit rioolheffing en de gerealiseerde lasten worden ten gunste of ten laste van de voorziening gebracht.
In bijlagen 5.1 en 5.2 staat een overzicht van de investeringen.

Gebouwen
Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de verhuizing naar Kulturhus De Breehoek in 2027/2028. Aansluitend op de verhuizing zal er een beslissing worden genomen over de huidige locaties van De Buitenplaats en De Villa.

Het Baarhuisje op begraafplaats Lambalgen wordt gedeeltelijk gerenoveerd in 2025 (o.a. schilderwerk buiten en binnen + stucwerk en het toilet). Na de renovatie gaan we onderzoeken of er subsidie vrij kan komen om het monument in stand te houden. Om aanspraak te maken op deze subsidie, is de gedeeltelijke renovatie zoals benoemd in de eerste zin noodzakelijk.

Onderhoudscontracten
Voor de gemeentelijke panden worden de onderhoudscontracten bekeken voor alle gemeentelijke panden waar wij onderhoudsplichtig zijn. Waar nodig worden deze afgesloten, aangescherpt of opgezegd. Dit geldt voor Buitenplaats, De Villa, Gemeentewerf, de sportaccommodaties en de monumentale panden. Hieruit volgen rapportages en NEN-condities. Dit project wordt in 2026 afgerond. Aansluitend worden de meerjarige onderhoudsplannen geactualiseerd in 2027.

Verduurzaming Gemeentewerf
Door verschuivingen in het personeelsbestand is de verduurzaming van de Gemeentewerf nog niet verder in gang gezet. In 2025 hopen wij het onderzoek af te ronden naar de mogelijkheden. Indien wij de haalbaarheid van verduurzaming positief beoordelen, zullen wij in 2026 de werkzaamheden in gang gaan zetten.

Financieel
Hieronder staan de budgetten voor onderhoud en de kapitaallasten weergegeven.
Detailgegevens van de bestemmingsreserves gebouwen en voorzieningen zijn opgenomen in hoofdstuk 5.3.

De nieuwe beheerplannen voor wegen en water worden naar verwachting in het tweede kwartaal van 2026 vastgesteld. Ook het MJOP voor de sportaccommodaties en -velden wordt in de loop van 2026 vastgesteld.